Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş şəhərləri arasında Ağdam xüsusi bir simvolizm daşıyır. Bu şəhər təkcə dağıntıların deyil, həm də iradənin, yenidənqurmanın və gələcəyə inamın rəmzidir. Uzun illər viran edilmiş ərazilərin ortasında yüksələn yeni həyat, əslində, Ağdamın əvvəlki şöhrətinin deyil, ondan daha parlaq bir inkişaf modelinin başlanğıcıdır. Bu gün Ağdamın dirçəliş fəlsəfəsi ötən dövrün xatirələrini yaşatmaqla yanaşı, tamamilə yeni bir şəhər konsepsiyası formalaşdırır.
İşğal illərində Ağdamın taleyi dağıntılarla yazılsa da, azadlıqdan sonra bu torpaqlarda yazılan tarix yenilənmə, quruculuq və modernizasiya üzərində qurulur. Şəhər planlaşdırılması dünyanın aparıcı müasir urbanistika modelləri əsasında hazırlanır. Bərpa prosesi təkcə tikinti fəaliyyəti deyil, həm də tarixi kimliyin qorunması ilə futuristik inkişafın harmoniyasını birləşdirən bir yanaşmadır.
Ağdamın əvvəlki şöhrətini geri qaytarmaq üçün ilk növbədə onun ruhu, yəni mədəniyyət, incəsənət və yerli həyat tərzinin təməli bərpa edilir. Bu isə təkcə fiziki yenilənmə deyil, həm də mənəvi dirçəlişdir.
Ağdam tarixinə “Qarabağın konservatoriyası” kimi düşüb. Burada doğulan muğam ustaları, xanəndələr və musiqi məktəbləri təkcə bölgənin deyil, bütün Azərbaycan mədəniyyətinin formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Bu gün həmin mədəni genetik kod yenidən canlandırılır.
Bərpa olunan mədəniyyət mərkəzləri, yenidən qurulan musiqi məktəbləri və gələcəkdə təşkil ediləcək beynəlxalq muğam festivalları Ağdamın mədəni atlasda yenidən məsuliyyətli mövqeyini bərpa edəcək. Bu, keçmişin şöhrətinin qayıdışı deyil, hətta daha böyük mədəni yüksəlişin fundamentidir.
Bugünkü Ağdam planlaşdırılması ilə seçilən, enerjiyə qənaət edən sistemləri, ekoloji təmiz nəqliyyat infrastrukturu, ağıllı idarəetmə texnologiyaları və müasir yaşayış məkanları ilə ölkənin ən innovativ şəhərlərindən birinə çevrilir.
Bütün yenidənqurma fəaliyyəti “ağıllı şəhər – ağıllı həyat” konseptinə əsaslanır. Bu konsept, Ağdamın əvvəlki şöhrətini sadəcə bərpa etmək deyil, onu gələcək dünyanın tələblərinə uyğunlaşdırmaq deməkdir. Beləliklə, Ağdam təkcə tarixi yaddaşın dirçəlişi deyil, həm də yeni texnoloji həyatın mərkəzinə çevrilir.
Şəhərin bərpasının ən böyük məqsədi onun yenidən yaşayış məkanına çevrilməsidir. İnfrastrukturun qurulması, məktəblərin, xəstəxanaların, istehsal müəssisələrinin inşası və kənd təsərrüfatı sahələrinin inkişafı Ağdamın həyat dolu bir mərkəzə çevrilməsini təmin edəcək.
İşğal zamanı köçkün düşmüş minlərlə ailənin geri qayıtması, Ağdam küçələrinin yenidən uşaq səsi, insan qələbəliyi, bazarların və meydanların enerjisi ilə dolması şəhərin ruhunu tam şəkildə bərpa edəcək. Hər bir qayıdış həm də şəhərin əvvəlki şöhrətinə vurulan yeni bir imza olacaq.
Beləliklə, Ağdamın əvvəlki şöhrəti bərpa olunacaqdır, lakin bu şöhrət artıq yalnız keçmişin izlərini daşıyan rəmz olmayacaq. O, gələcək nəsillərin quracağı yeni, güclü, modern və mədəni Ağdamın simvoluna çevriləcəkdir.
Cavid Nuriyev – Zərdab şəhər sakini, fəal gənc
