Bizim zəngin qaz yataqlarımız bu gün imkan verir ki, dünyanın bir çox ölkələrinə təbii qazı ixrac edək
Azərbaycan müasir dövrdə dünya enerji xəritəsində mühüm geosiyasi və iqtisadi rol oynayan dövlətlərdən biridir. Ölkənin zəngin təbii qaz yataqları, strateji mövqeyi və illər ərzində formalaşdırdığı çoxşaxəli enerji infrastrukturu qaz ixracını genişləndirməyə və beynəlxalq əməkdaşlığı dərinləşdirməyə imkan yaratmışdır. Bu gün Azərbaycan artıq dünya qaz bazarının etibarlı iştirakçısı, Avropa enerji təhlükəsizliyinin vacib təminatçısı və regionda sabitliyin möhkəmləndirilməsinə təkan verən tərəfdaş kimi tanınır.
Son onilliklərdə aparılan ardıcıl enerji siyasəti, yeni qaz yataqlarının istismara verilməsi və mövcud infrastrukturların modernləşdirilməsi Azərbaycanın enerji potensialını dəfələrlə artırmışdır. Şahdəniz, Abşeron, Ümid-Babək kimi böyük yataqlar və yeni kəşflər ölkənin qaz ixracını genişləndirməyə imkan yaradan əsas mənbələrdir.
Azərbaycan bu gün təhlükəsiz, uzunmüddətli və etibarlı enerji tədarükçüsü kimi tanınır. Qaz yataqlarının geniş ehtiyat bazası ölkəyə imkan verir ki, həm mövcud, həm də gələcəkdə yeni bazarlara qaz ixracını artıraraq tərəfdaş ölkələrin enerji təhlükəsizliyinə real töhfə versin.
Hazırda Azərbaycan qazını satın alan ölkələrin sayı 14-ə çatmışdır. Bu siyahıda Avropa İttifaqı üzvləri, regional tərəfdaşlar və qonşu dövlətlər yer alır. Bu geniş coğrafiya Azərbaycanın müstəqil enerji siyasətinin və beynəlxalq əməkdaşlıq strategiyasının uğur göstəricisidir.
Cənub Qaz Dəhlizi kimi qlobal infrastruktur layihəsinin tam istifadəyə verilməsi Azərbaycan qazının Avropa bazarlarına çıxışını təmin etməklə yanaşı, ölkəmizi beynəlxalq boru kəmərləri sistemi üzrə qaz təchizatçısı kimi birinci yerə çıxarmışdır. Bu, Azərbaycanın yalnız bir regionun deyil, qitələrarası enerji təhlükəsizliyinin təminatçısına çevrildiyini göstərir.
Azərbaycanın strateji tərəfdaşlarından biri də Slovakiyadır. Son illər bu ölkəyə qaz tədarükünün başlanması Mərkəzi Avropa regionunda enerji diversifikasiyasının gücləndirilməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanın qaz ixracının genişləndirilməsi sayəsində gələcək illərdə Slovakiyanın və onun qonşu dövlətlərinin enerji təchizatının daha böyük həcmdə təmin olunması mümkündür.
Yeni qaz yataqlarının işlənməsi və əlavə hasilat həcmlərinin dövriyyəyə daxil edilməsi Azərbaycanın Mərkəzi və Şərqi Avropada da enerji sabitliyi üçün mühüm aktora çevrilməsini təmin edəcək. Avropa İttifaqı ölkələrinin enerji asılılığını azaltmaq strategiyası çərçivəsində Azərbaycan etibarlı mənbə kimi xüsusi yer tutur.
Hazırda ölkənin ümumi qaz ixracı 25 milyard kubmetr səviyyəsindədir. Bu həcmin təxminən yarısı Avropa ölkələrinə nəql olunur. Bu fakt Azərbaycanın Avropa enerji sisteminin mühüm komponentinə çevrildiyini təsdiqləyir. Avropa İttifaqının enerji təhlükəsizliyi strategiyasında Azərbaycanın xüsusi yer tutması da məhz bu səbəbdəndir.
Bu gün Avropa İttifaqına üzv 8 ölkə Azərbaycan qazını alır və bununla öz enerji təhlükəsizliyini təmin edir. Azərbaycanın Avropaya ardıcıl şəkildə qaz tədarük etməsi təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi sabitlik baxımından əhəmiyyətlidir. Çünki enerji təchizatı sahəsində etibarlı tərəfdaşlıq dövlətlərarası münasibətlərin uzunmüddətli dayanıqlığını formalaşdırır.
Azərbaycanın qaz strategiyası təkcə iqtisadi maraqlara əsaslanmır. Bu, həm də regional və qlobal enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə yönəlmiş ardıcıl və düşünülmüş siyasətdir. Xəzər regionunun enerji resurslarını Avropaya birləşdirən mühüm dəhlizlərin Azərbaycandan keçməsi ölkəmizi beynəlxalq enerji sisteminin əsas həlqəsinə çevirir.
Azərbaycanın etibarlı tərəfdaş olması Mərkəzi Avropa ölkələrinin də enerji sabitliyinə müsbət təsir edir. Bu baxımdan Slovakiya ilə əməkdaşlıq regionun enerji xəritəsində strateji əhəmiyyət daşıyır.
Bu gün Azərbaycan zəngin qaz ehtiyatları və uğurlu enerji siyasəti sayəsində dünya enerji bazarında mühüm mövqeyə malikdir. 14 ölkəyə qaz ixracı, Avropa İttifaqına üzv 8 dövlətin enerji təhlükəsizliyinin təmin olunması, 25 milyard kubmetrlik illik ixrac həcmi Azərbaycanın regional gücdən qlobal aktora çevrildiyini təsdiqləyir.
Zərdab rayon Heydər Əliyev Mərkəzinin direktoru Könül Rəhimova
