Azərbaycanın kifayət qədər böyük enerji potensialı var
Azərbaycan dünyanın mühüm enerji mərkəzlərindən biri kimi formalaşmış, zəngin karbohidrogen ehtiyatları, sürətli inkişaf edən bərpaolunan enerji sektoru və əlverişli geostrateji mövqeyi sayəsində qlobal enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində xüsusi rol oynayır. Ölkənin həm ənənəvi, həm də qeyri-karbon enerji mənbələri üzrə geniş potensialı onun iqtisadi dayanıqlığını, beynəlxalq nüfuzunu və regional liderliyini gücləndirir. Azərbaycan Xəzər hövzəsinin ən iri karbohidrogen laylarına sahib ölkələrindən biridir. Abşeron yataqları, “Azəri-Çıraq-Günəşli” (AÇG) bloku və “Şahdəniz” qaz-kondensat yatağı kimi nəhəng enerji mənbələri ölkənin dünya enerji bazarına çıxışını təmin edir. Bu ehtiyatlar həm uzunmüddətli hasilat, həm də ixrac imkanlarının davamlılığını möhkəmləndirir. Neft və qaz sektorundan daxil olan gəlirlər Azərbaycanın iqtisadiyyatının modernləşməsinə, sosial rifahın yüksəldilməsinə və genişmiqyaslı infrastruktur layihələrinin maliyyələşdirilməsinə ciddi töhfə verir.Azərbaycan enerjisinin beynəlxalq bazarlara çatdırılması məqsədilə yaradılan Bakı–Tbilisi–Ceyhan (BTC) neft kəməri, Bakı–Tbilisi–Ərzurum qaz kəməri və Cənub Qaz Dəhlizi kimi nəhəng layihələr ölkəni Avropa üçün etibarlı enerji tərəfdaşına çevirib. Bu infrastruktur yalnız iqtisadi mənfəət deyil, həm də siyasi və geostrateji üstünlüklər qazandırır. Azərbaycan bu layihələr vasitəsilə regionda enerji xəritəsinin formalaşmasında aparıcı rol oynayır və Avropanın enerji şaxələndirmə siyasətinə real töhfə verir. Son illər Azərbaycan karbon emissiyalarının azaldılması və yaşıl iqtisadiyyat modelinə keçid məqsədilə bərpaolunan enerji sektorunu gücləndirmək üçün ardıcıl addımlar atır. Xüsusilə Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında günəş və külək enerjisi üçün çox böyük potensial mövcuddur. Zəngin günəş radiyasiyası, yüksək külək koridorları və hidroenerji ehtiyatları ölkənin enerji balansını diversifikasiya etməyə imkan verir. Xarici investisiyalı Günəş və Külək elektrik stansiyalarının inşası Azərbaycanın yaşıl enerji ixracçısı kimi formalaşmasının əsasını qoyur. Enerji Azərbaycan üçün təkcə iqtisadi resurs deyil, həm də diplomatik alətdir. Bakı regional əməkdaşlıq formatlarında fəal iştirak edir, enerji dialoqları vasitəsilə Avropa İttifaqı, Mərkəzi Asiya, Türkiyə və Yaxın Şərq ölkələri ilə strateji tərəfdaşlıqları dərinləşdirir. Enerji layihələri ölkənin beynəlxalq mövqeyini gücləndirir və siyasi sabitlik üçün etibarlı zəmin yaradır. Azərbaycanın enerji strategiyası yalnız hasilata deyil, həm də texnoloji modernləşməyə əsaslanır. Rəqəmsal yataq idarəçiliyi, enerji səmərəliliyi proqramları, alternativ enerji texnologiyalarının genişləndirilməsi və hidrogen istehsalı üzrə ambisiyalı planlar ölkənin gələcək enerji xəritəsinin yenidən formalaşdırılmasına imkan verir. Bu yanaşma Azərbaycanın uzunmüddətli enerji təhlükəsizliyini təmin edir və onu regional ekoloji transformasiyanın aparıcı ölkələrindən birinə çevirir. Bütün bu amillər göstərir ki, Azərbaycan kifayət qədər geniş və çoxşaxəli enerji potensialına malikdir. Bu potensial həm iqtisadi inkişafın lokomotivi, həm də regional və qlobal əməkdaşlığın əsas sütunlarından biri qismində çıxış edir. Azərbaycanın enerji strategiyası dayanıqlı inkişaf, diversifikasiya və innovasiya prinsiplərinə söykəndiyi üçün ölkə gələcək onilliklərdə də dünyanın vacib enerji oyunçularından biri olaraq qalacaq.
Veteran müəllim Vəfadar Niftəliyev.
