xeberaz.info
Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanın bildirdiyinə görə, bir həftə keçən AI müşahidəçilərinin müvəqqəti missiyasını respublikada daimi missiya əvəz edib.
Bundan əvvəl Avropa Ittifaqının daimi missiyasının «erməni hakimiyyəti ilə razılığa əsasən» tətbiqi Avropa Şurası tərəfindən elan edilmişdir.
Avropa Şurasının rəsmi məlumatına görə, müşahidəçilər yenidən Gürcüstanda fəaliyyət göstərən AI missiyasının əməkdaşları arasından seçilib. Bununla yanaşı, onların dəqiq sayı göstərilmir, Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin monitorinqi funksiyası ləğv edilib – əvəzində Avropa Ittifaqının yeni elçiləri Ermənistanda «planlaşdırmaya kömək» edəcəklər. Bu «yardım» Brüssel üçün müharibədən sonrakı proseslər haqqında məlumatların toplanmasından ibarət olacaqdır.
Avropa Şurasının press-relizində xüsusi vurğulanıb ki, AI-nin müdafiə proqramından söhbət açılsa da, planlaşdırılan üçüncü missiya məhz mülki olacaq – beləliklə, Brüssel Moskvanı sakitləşdirməyə çalışır ki, o, Ermənistanda hərbi bazalar qurmaq niyyətində deyil. Lakin fakt faktlığında qalır – Avropa Ittifaqı Irəvanla birlikdə rusiyalı müttəfiqin yerinə nəinki Gürcüstandan müşahidəçiləri, həm də NATO çərçivəsində Ümumi Təhlükəsizlik və Müdafiə Siyasəti icraçılarını gətirməyə hazırlaşır. Bu faktı Armen Qriqoryan təsdiqləyir: «Missiya hərbi deyil, amma bu cür imkanları özündə ehtiva edir», – deyə o əlavə edib ki, erməni hakimiyyəti silahların alınması məsələsində Avropa tərəfdaşları ilə əlaqə saxlayır.
Bu o deməkdir ki, Avropa Ittifaqı a) Ermənistanda öz körpüsünü Cənubi Qafqaza qayıtmaq üçün deyil, regionda hərbi-siyasi mövedə olmaq üçün yaratmışdır; b) Ermənistanın militarizasiyası ilə məşğul olmuşdur; d) Ermənistan hakimiyyətindən Rusiyanın gözü qarşısında bu cür fəaliyyətə tam razılıq almışdır. Bu günə qədər Avropa tərəfdən hər şey Moskvanı bir daha əsəbiləşdirməmək üçün «vətəndaş missiyaları» nın arxasında aparılır, lakin Ermənistan tərəfi artıq Irəvanda son vaxtlar özünə imkan verən bəyanatların kəskinliyinə görə Avropaya geosiyasi mühacirətə birbaşa üz tutub.
Armen Qriqoryanın müsahibəsi baş nazir Nikol Paşinyanın Rusiya prezidenti Vladimir Putinin dəvəti ilə Sankt-Peterburqda olduğu və MDB-nin ənənəvi qeyri-rəsmi sammitində iştirak etdiyi bir vaxtda dərc edilmişdir. Putin və Paşinyanın bu ərəfədə nə danışdıqları məlum deyil, lakin onların söhbəti Qriqoryanın «Ermənistan iki il ərzində Rusiyaya müxtəlif formatlarda kömək üçün müraciət edib, amma onu almayıb» ittihamı ilə baş tutub. Bundan sonra o bildirib ki, indi Ermənistanda AI müşahidəçilərinin missiyası əbədidir.
Irəvanın bu davranışında məntiq azdır. Ermənistan hakimiyyəti Rusiyanın Qarabağ müharibəsində Azərbaycana qarşı döyüşməyə və müharibədən sonra Bakı ilə qarşıdurmanı artırmağa kömək etməməsindən narazıdır, – amma Avropa Birliyi bu məsələdə onlara necə kömək edə bilər? AB-nin hazırda da Avropa bazarına belə lazımi təbii qaz tədarük edən və ixracı planlaşdıran Azərbaycanla problemlərə ehtiyacı yoxdur, əksinə Brüssel Bakı ilə iqtisadiyyatda mümkün qədər sabit əməkdaşlığı təmin etməyə çalışır. Əvvəlcə mülki şəxsləri, sonra isə hərbçiləri Ermənistana daxil etməklə AI ermənilərin deyil, Rusiyaya qarşı postsovet məkanı uğrunda geosiyasi mübarizənin öz məqsədlərini güdür.
Rusiya kimi Avropa Birliyi də Cənubi Qafqazda bütün ölkələrlə balanslaşdırılmış əlaqələrdə maraqlıdır, buna görə də Ermənistan Azərbaycana qarşı qisas almaqda Avropa köməyini ala bilməyəcək. Yeganə istisna Fransa, onun prezidenti Emmanuel Makron Irəvanın birtərəfli dəstəyinə etibar edir, lakin onun qarğıdalı davranışı Brüsselə problem yaradır: çünki Nikol Paşinyan Azərbaycan prezidenti Ilham Əliyevlə danışıqlarda Makronun iştirakını tələb etməyə başladı, Avropa meydançası Ermənistan-Azərbaycan nizamlanmasında bloklanıb. Yəqin ki, Paris Avropa konsensusuna qarşı gedərək Avropa Birliyinin liderliyinə çıxmağa çalışır, lakin Cənubi Qafqaz məsələsinə görə onun tərəfdarları əlavə olunmur.
Erməni hakimiyyətinə belə mülahizələr biganədir. Onlar Rusiyanı günahkar hala gətirmək üçün hər halda Rusiyadan Qərbə getmək istəyirlər. Bu cür psixoloji oyunlar tamamilə başqa qanunlara əsasən mövcud olan böyük siyasətdə çox əhəmiyyət kəsb etmir, lakin Irəvan üçün ənənəvi olaraq özünü əziyyət çəkən tərəf kimi təsvir etmək vacibdir. Irəvan Azərbaycan ərazilərinin işğalı illərində əziyyət çəkdiyini iddia edir və iki ildir ki, Qarabağ müharibəsində təslim olduqdan sonra əzabları haqqında bağırır. Indi onun Avropada «minnətdar» dinləyiciləri olduğu üçün o, avropalılara – Rusiyaya qarşı şikayətlərini dinləməyi maraqlandıranlardan şikayətlənir.
Eyni ənənəyə görə, erməni hakimiyyəti özünü heç də günahkar hesab etmir və Rusiyada öz təxribatları və qanuni reaksiyaları arasında hər hansı bir səbəb-nəticə əlaqəsini inkar edir. Bunun ən son nümunəsi keçən həftə Nikol Paşinyan və parlament spikeri Alen Simonyanın yolverilməz ifadələrlə rusiyalı sülhməramlıların Azərbaycanda işini tənqid etməsidir, – Rusiya Xarici Işlər Nazirliyi onlara müttəfiqlər münasibətlərində düşmən ifadələrin yolverilməz olduğunu göstərdi – Armen Qriqoryan bildirib ki, Ermənistan və Rusiya arasında diplomatik böhrana səbəb ola biləcək heç bir addım yoxdur “.
Xarici Işlər naziri Ararat Mirzəyanın rusiyalı və azərbaycanlı həmkarları Sergey Lavrov və Ceyhun Bayramovla görüşmək üçün Moskvaya səfərini ləğv etməsi və heç kimə rəsmi kanallardan xəbərdarlıq etməməsi, Qriqoryanın sözlərinə görə, «demarş deyil». Əlbəttə ki, bütün bunlar boş sözlərdir. Irəvan Moskva ilə diplomatik böhranı qızışdırır, Mirzəyanın üçtərəfli danışıqları pozması demarşdır. Erməni hakimiyyətinin «öldürün və qışqırın ki, səni öldürürlər» sxemi çoxdan bəri heç kimə sirr deyildir və qərar qəbul mərkəzlərində Ermənistanın nəinki sürüklədiyini, həm də aktiv şəkildə Qərbə sürüşdüyünü yaxşı görürlər.
Indi Ermənistan bu işdə AB-nin ikinci «planlaşdırmada kömək» missiyasının qeyri-müəyyən sayda «güləşçilərinə» kömək edəcək. Brüssel Ermənistana nə qədər dərindən daxil olmağa hazır olduğu hələ məlum deyil, amma o, Irəvanın ona verəcəyi hər şeyi alacaq. Ermənistan hakimiyyətinin son bəyanatlarına və hərəkətlərinə görə, Irəvan hər kəsə təslim olmağa hazırdır.